Hưng Yên - mảnh đất và con người

Từ xưa Phố Hiến - thành phố Hưng Yên ngày nay, nổi tiếng với câu ca “thứ nhất Kinh Kỳ, thứ nhì Phố Hiến”. Hưng Yên còn là quê ngoại của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mảnh đất mà vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc dành nhiều sự quan tâm, quý mến. Lúc sinh thời Người đã 10 lần về thăm Hưng Yên. 

Lần thứ nhất: Ngày 10/1/1946. Bác về thăm Hưng Yên nói chuyện với cán bộ và Nhân dân thị xã Hưng Yên, động viên phong trào đắp đê chống lụt, Người căn dặn Nhân dân Hưng Yên  “Tôi chỉ có một lời là chúng ta phải hết sức thương yêu nhau, đoàn kết chặt chẽ và làm việc để giúp đỡ đồng bào kháng chiến đánh Pháp và giúp đỡ đồng bào cứu đói”.

Lần thứ hai: Ngày 21/10/1946. Sau khi kết thúc chuyến thăm nước Pháp theo lời mời của Chính phủ Pháp. Hồ Chủ tịch về nước bằng tàu biển. Từ Hải Phòng đến Hà Nội bằng tàu hỏa, đến ga Đình Dù, huyện Văn Lâm, Bác dừng lại và nói chuyện với cán bộ và Nhân dân ra đón Bác. Tàu chuyển bánh, Nhân dân đã hô vang khẩu hiệu, “Ủng hộ chính phủ Hồ Chí Minh”,  “Hồ Chủ tịch muôn năm”.

Lần thứ ba: Ngày 5/1/1958. Hồ Chủ tịch về Hưng Yên lần thứ 3 sau khi làm việc với các đồng chí trong Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh. Bác đã nói chuyện với cán bộ tỉnh, huyện, xã về chống hạn sản xuất. Đến 14 giờ chiều cùng ngày Bác về thăm đồng bào huyện Tiên Lữ đang vét ngòi Triều Dương và dân công đào sông từ phố Giác đến chợ Thi. Tại đây Bác nói: “Làm thủy lợi khó nhọc trong vài năm để được sung sướng muôn đời”. Sau ngày Bác về thăm, con sông này được mang tên là sông Bác Hồ.

Lần thứ tư: Ngày 3/7/1958. Bác Hồ về dự và nói chuyện với Đại hội thi đua sản xuất vụ mùa giỏi tỉnh Hưng Yên. Bác đã động viên Nhân dân Hưng Yên quyết tâm chống hạn và thưởng huy hiệu cho 1 số xã có thành tích chống hạn khá nhất. Sau khi nói chuyện với Đại hội, Bác về thăm xã Vạn Xuân (nay là xã Đình Dù, huyện Văn Lâm), nơi có thành tích đào giếng lấy nước cứu lúa. Tại đây Bác đã nhắc nhở cán bộ và Nhân dân “Toàn dân đoàn kết một lòng, đập đá thì núi vỡ, đào sông thì nước về”; xây dựng tổ đổi công; thanh toán nạn mù chữ và giữ gìn vệ sinh, phòng bệnh mùa hè.

Lần thứ năm: Ngày 20/9/1958, Bác Hồ về thăm và kiểm tra việc chuẩn bị khởi công xây dựng công trường Đại Thủy Nông Bắc – Hưng – Hải. Bác nói “Công trình Bắc – Hưng – Hải thành công thì mỗi năm đồng bào đỡ mấy triệu công chống hạn, thu hoạch lại tăng lên”.

Lần thứ sáu: Ngày 16/10/1958. Hồ Chủ Tịch về thăm công trình Đại thủy nông Bắc -Hưng - Hải. Hồ Chủ Tịch đã đến thăm bộ phận dân công đang đào sông Đình Dù đoạn Như Quỳnh, Chợ Đậu (huyện Văn Lâm) gồm hơn một vạn dân công của các huyện Thuận Thành, Gia Lương (Bắc Ninh) và Văn Lâm, Ân Thi, Phù Cừ, thị xã Hưng Yên, Tiên Lữ (Hưng Yên). Bác đã thưởng ba Huy hiệu cho các đơn vị và cá nhân đạt thành tích xuất sắc.

Lần thứ bảy: Ngày 25/10/1958. Hồ Chủ tịch về thăm công trình Đại thủy nông Bắc - Hưng - Hải lần thứ ba. Hồ Chủ Tịch đã nói chuyện với cán bộ, dân công đang làm tại công trường, Người động viên mọi người hăng hái thi đua lập nhiều thành tích để công trình hoàn thành trước kế hoạch.

Lần thứ tám: Ngày 20/2/1959. Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm công trường Đại thủy nông Bắc - Hưng - Hải lần thứ tư. Bác đến thăm anh chị em công nhân đang làm việc ở cống Xuân Quan (Văn Giang) và thăm nhân dân xã Bát Tràng (nay thuộc huyện Gia Lâm, Hà Nội).

Bác Hồ về thăm Hưng Yên ngày 16-9-1961

Lần thứ chín: Ngày 15 và 16/9/1961. Bác Hồ đã về thăm và nói chuyện tại Hội nghị thủy lợi toàn miền Bắc (họp tại Hưng Yên) bàn nhiệm vụ phương hướng và biện pháp cụ thể nhằm đưa công tác Thủy lợi tiến lên phục vụ kế hoạch 5 năm phát triển kinh tế nông nghiệp. Hưng Yên là một trong những tỉnh có thành tích xuất sắc về thủy lợi. Tại hội nghị, Bác đã trao cờ làm thủy lợi khá nhất cho Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Hưng Yên. 

Bác cũng đã về thăm nói chuyện với cán bộ và nhân dân xã Nghĩa Dân, huyện Kim Động. Bác căn dặn Nghĩa Dân: là dân phải có nghĩa vụ với Tổ quốc vì cán bộ và Nhân dân xã Nghĩa Dân đã thực hiện tốt phong trào hợp tác hóa, thực hành tiết kiệm và sản xuất tốt, góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc vững mạnh làm cơ sở cho công cuộc đấu tranh thống nhất nước nhà. Bác căn dặn cán bộ và Nhân dân xã Nghĩa Dân hăng hái phát huy tốt đẹp truyền thống của xã khi đến thăm nhà mẫu giáo Bác nói phải quan tâm chăm sóc thế hệ mầm non “Vì lợi ích 10 năm thì phải trồng cây, vì lợi ích 100 năm thì phải  trồng người”

Lần thứ mười: Ngày 5/2/1966, lần này Bác Hồ về thăm đơn vị công binh diễn tập bắc cầu phao Sông Hồng, Bác đã nói chuyện với dân quân trực chiến tại xã Mễ Sở, huyện Văn Giang.
Là một lãnh tụ đứng đầu một nhà nước non trẻ lúc nào cũng lo cho dân cho nước. Cả cuộc đời của Bác gắn bó với sự tồn vong của dân tộc. 10 lần Bác về  thăm Nhân dân tỉnh Hưng Yên, là một minh chứng của tấm lòng bao la dành cho Hưng Yên, cũng như năm 1956,  Bác về thăm quê, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, Nhân dân ra đón Bác rất đông, Bác xúc động nói quê hương tình nghĩa biết bao… 

Thiếu tướng Trần Ngọc Thổ
Xã Tứ Dân, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên.